Перевод: со всех языков на казахский

с казахского на все языки

маңдайдағы белгі

  • 1 метина

    Русско-казахский словарь > метина

  • 2 Принципы кредитования

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    - срочность;

    - мерзімділік;

    - возвратность;

    - қайтарымдылық;

    - платность.

    - ақылы.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    - поручительство;

    - кепілгерлік;

    - гарантия;

    - кепілдік;

    - залог;

    - кепіл;

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    Существует две формы залога:

    Кепілдің екі нысаны бар:

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    - "солидность" заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің "салиқалылығы", ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - "способность" заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге "қабілеттілігі";

    - "доходы", при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - "кірісі", мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - "цель" использования кредитных ресурсов;

    - несие ресурстарының пайдаланылу "мақсаты";

    - "сумма" кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - несие "сомасы", бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - "погашение", этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - "өтеу", бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - "обеспечение" кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    - несиенің "қамтамасыз етілуі", яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Русско-казахский экономический словарь > Принципы кредитования

  • 3 Автокредит

    Я хотел бы приобрести автомобиль, воспользовавшись вашими услугами.

    Мен сіздер көрсететін қызметті пайдаланып, автомобиль сатып алғым келеді.

    В нашем банке существует кредитная линия для приобретения автомобиля. Автокредит дает вам возможность в кратчайший срок купить любой автомобиль – новый или бывший в эксплуатации, в автосалоне или у частного лица. Кредит выдается независимо от года выпуска и страны-производителя. Наш банк предлагает наиболее выгодные условия кредитования на приобретение автотранспорта:

    Біздің банкіде автомобиль сатып алуға арналған несие желісі бар. Автонесие сізге қысқа мерзімде кез келген автомобиль – жаңа және пайдаланылған автомобильді, автосалонда немесе жеке адамнан сатып алуға мүмкіндік береді. Несие шығарылған жылына және өндіруші-елге қарамастан беріледі. Біздің банк автокөлік сатып алуға несие берудің неғұрлым тиімді шарттарын ұсынады:

    - без справки о зарплате;

    - жалақы туралы анықтама талап етілмейді;

    - максимальный срок кредитования в тенге и в иностранной валюте 7 лет; 10 лет; 15 лет;

    - теңгемен және шетел валютасымен несиелендірудің ең жоғары мерзімі 7 жыл, 10 жыл, 15 жыл;

    - минимальная сумма кредита 120 000 тенге;

    - несиенің ең аз сомасы 120 000 теңге;

    - возраст приобретаемого автомобиля до 10 (15) лет;

    - сатып алынатын автомобильдің жасы 10 (15) жыл;

    - первоначальный взнос от 30% (от 15% не требуется);

    - бастапқы жарна 30%-дан (15%-дан талап етілмейді);

    - удобный срок кредитования;

    - несиелендіру мерзімі қолайлы;

    - упрощенная процедура подтверждения дохода;

    - табысты қуаттау рәсімі оңайлатылған;

    - минимальный пакет документов;

    - құжаттар пакеті барынша аз;

    - отсутствуют ограничения по максимальной сумме кредита, которая рассчитывается исходя из вашей платежеспособности и кредитоспособности.

    - несиенің ең жоғары сомасы бойынша шектеу жоқ, ол сіздің төлем төлеу қабілетіңіз бен несиені өтеу қабілетіңізді басшылыққа ала отырып есептеледі.

    Каковы будут условия кредита, если залог превышает стоимость приобретаемого автомобиля?

    Егер кепілзат сатып алынатын автомобильдің құнынан асып түсетін болса, несие шарты қандай болмақ?

    При предоставлении залога в размере 105% от стоимости приобретаемого автомобиля кредит может быть выдан в размере 100%. Вы сможете досрочно погашать кредит без штрафных санкций.

    Сатып алынатын автомобильдің құны 105%-дан асатын мөлшерде кепілзат берілгенде несие 100% мөлшерінде берілуі мүмкін. Сіз несиені ешқандай айыппұл шарасы қолданылмай мерзімінен бұрын өтей аласыз.

    Вашим залогом будут:

    Сіздің кепілзат:

    - только приобретаемый автомобиль;

    - тек сатып алынатын автомобиль;

    - приобретаемый автомобиль и первоначальный взнос;

    - сатып алынатын автомобиль және бастапқы жарна;

    - имеющийся и приобретаемый автомобиль.

    - қолда бар және сатып алынатын автомобиль болмақ.

    Да, предоставив в залог два автомобиля (старый и новый), вы освобождаетесь от первоначального взноса и можете не подтверждать доходы.

    Ия, екі автомобильді (ескісі мен жаңасын) кепілзатқа беріп, сіз бастапқы жарнадан босатыласыз және табысты қуаттамауыңызға болады.

    Да, обязательное условие получения кредита – страхование предмета залога. Вы можете застраховать предоставляемое в залог имущество и воспользоваться услугами нотариуса непосредственно в филиале банка:

    Ия, несие алудың міндетті шарты – кепілзатты сақтандыру. Сіз кепілзатқа берілетін мүлікті сақтандырып, банкінің тікелей филиалындағы нотариустың қызметін пайдалана аласыз:

    - квалифицированный персонал доступно объяснит условия кредитования;

    - білікті қызметкер несиелендіру шарттарын ұғынықты түсіндереді;

    - обеспечит индивидуальный подход к вашим потребностям;

    - сіздің қажеттеріңізге орай жеке тәсілді қамтамасыз етеді;

    - проанализирует ваши финансовые возможности и предложит решение, максимально учитывающее ваши предложения.

    - сіздің қаржылық мүмкіндіктеріңізге талдау жасап, ұсынысыңызды барынша ескеретін шешім ұсынады.

    Наши условия кредитования:

    Біздің несиелендіру шарттарымыз:

    - валюта кредита: тенге, доллары США, евро;

    - несие валютасы: теңге, АҚШ доллары, еуро;

    - первоначальный взнос: от 15% от стоимости автомобиля в зависимости от класса;

    - бастапқы жарна: сыныбына қарай автомобиль құнының 15%-ынан басталады;

    - срок кредита в тенге до 36 месяцев, в иностранной валюте от 36 до 60 месяцев;

    - несие мерзімі теңгемен 36 айға дейін, шетел валютасымен 36 айдан 60 айға дейін;

    - плата за кредит: от 14% годовых в иностранной валюте, от 16% годовых в тенге.

    - несие үшін төлем: шетел валютасымен жылдық сыйақының 14%-ынан басталады, теңгемен 16%-ынан басталады.

    Максимальная сумма кредита зависит от платежеспособности и стоимости предоставляемого в залог имущества. Обеспечением кредита могут быть: приобретаемый или имеющийся автомобиль, недвижимость, деньги, размещенные в банке. Вы можете купить автомобиль за счет кредита банка в автосалонах компаний, являющихся партнерами банка. Вам предоставят список автосалонов на выбор.

    Несиенің ең жоғары сомасы төлем төлеу қабілетіне және кепілге берілетін мүліктің құнына байланысты. Несиені мыналар қамтамасыз ете алады: сатып алынатын автомобиль немесе қолда бар автомобиль, жылжымайтын мүлік, банкіге салынған ақша. Сіз автомобильді банк несиесі есебінен банкінің әріптесі болып табылатын компанияның автосалондарынан сатып ала аласыз. Сізге автосалондардың тізімін таңдауға ұсынады.

    Скажите, пожалуйста, могу ли я получить кредит в любом другом городе республики?

    Айтыңызшы, мен республиканың кез келген басқа қаласынан несие ала аламын ба?

    Да, вы можете получить кредит в 22 городах Республики Казахстан.

    Ия, сіз Қазақстан Республикасының 22 қаласынан несие ала аласыз.

    Я хотел(-а) бы получить информацию по пакету необходимых документов.

    Мен қажетті құжаттар пакеті бойынша ақпарат алғым келеді.

    Кредит в нашем банке вы можете получить, предоставив пакет следующих документов:

    Сіз біздің банкімізден мына құжаттар пакетін ұсынып, несие ала аласыз:

    - анкета заемщика;

    - қарызгердің анкетасы;

    - документ удостоверяющий личность;

    - жеке басты куәландыратын құжат;

    - СИК;

    - ӘЖК;

    - РНН;

    - СТТН;

    - копия водительского удостоверения;

    - жүргізуші куәлігінің көшірмесі;

    - справка с адресного бюро или копия домовой книги;

    - мекенжай бюросынан анықтама немесе үй кітабының көшірмесі;

    - справка с места работы о размере зарплаты и других доходах за последние 12 месяцев (по форме банка);

    - соңғы 12 айдағы жалақы немесе басқа да табыс туралы анықтама (банк нысаны бойынша);

    - нотариально заверенное согласие супруга(-и) на передачу имущества в залог и внесудебную реализацию заложенного имущества либо нотариально заверенное заявление, что на момент приобретения имущества в собственность и передачи его в залог банку залогодатель в браке не состоит;

    - жұбайдың кепілзатқа мүлік беруге және кепілге салынған мүлікті соттан тыс өткізуге нотариуста расталған келісімі не мүлікті меншікке сатып алу және оның банкіге кепілге беру сәтінде кепілзат беруші некеде тұрмаған деген нотариус растаған өтініші;

    - правоустанавливающие документы по обеспечению.

    - қамтамасыз ету бойынша құқықты белгілейтін құжаттар.

    Правоустанавливающими документами по обеспечению при передаче автомобиля в залог являются:

    Автомобильді кепілзатқа беру кезінде қамтамасыз ету жөніндегі құқық белгілейтін құжаттар:

    - справки-счета торговых организаций;

    - сауда ұйымдарының шот-анықтамалары;

    - договоры купли-продажи;

    - сатып алу-сату шарттары;

    - документы о праве наследования;

    - мұралану құқығы туралы құжаттар;

    - документы, подтверждающие ввоз транспортного средства на территорию РК;

    - көлік құралының ҚР аумағына әкелінгенін қуаттайтын құжаттар;

    - иные документы, подтверждающие право собственности, предусмотренные Правилами государственной регистрации транспортных средств и прицепов в РК.

    - ҚР-нда Көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркеу ережелерінде көзделген меншік құқығын қуаттайтын өзге де құжаттар.

    Если вы решили получить в нашем банке заем на покупку автомобиля, вам необходимо:

    Егер сіз автомобиль сатып алуға біздің банкіден қарыз алмақшы болып ұйғарсаңыз, сіздің:

    - собрать необходимый пакет документов, за исключением правоустанавливающих документов на приобретаемый автомобиль;

    - сатып алынатын автомобильге құқықты белгілейтін құжаттарды қоспағанда қажетті құжаттар пакетін жинауыңыз;

    - получить у менеджера уведомление о решении банка предоставить кредит;

    - менеджерден банкінің несие беру шешімі туралы хабарламаны алуыңыз;

    - ознакомить продавца автомобиля (частное лицо или автосалон) с уведомлением о решении банка предоставить кредит;

    - автомобиль сатушыға (жеке адамға немесе автосалонға) банкінің несие беру шешімі туралы хабарламаны таныстыруыңыз;

    - заключить с продавцом договор купли-продажи (если продавец — частное лицо) либо получить в автосалоне счет-справку (если продавец — автосалон);

    - сатушымен сатып алу-сату шартын (егер сатушы жеке тұлға болса) жасасуыңыз не автосалоннан анықтама-шот (егер сатушы автосалон болса) алуыңыз;

    - передать продавцу (если продавец – частное лицо) первоначальный взнос наличными деньгами, получив соответствующую расписку, либо внести в кассу автосалона первоначальный взнос наличными деньгами или перевести необходимую сумму первоначального взноса безналичным путем;

    - сатушыға (егер сатушы жеке адам болса) бастапқы жарнаны қолма-қол ақшалай беріп, одан тиісті қолхат алуыңыз, не автосалонның кассасына бастапты жарнаны қолма-қол ақшалай төлеуіңіз немесе бастапқы жарнаның қажетті сомасын қолма-қол ақшасыз аударуыңыз;

    - переоформить приобретаемый автомобиль на ваше имя в уполномоченном органе (дорожная полиция);

    - сатып алынатын автомобильді уәкілетті органда (жол полициясында) өзіңіздің атыңызға қайта ресімдеуіңіз;

    - предоставить менеджеру банка правоустанавливающий документ на приобретенный автомобиль для внесения данных в договор залога;

    - кепілзат шартына деректер енгізу үшін сатып алынған автомобильге құқығын белгілейтін құжатты банк менеджеріне беруіңіз;

    - оформить в банке договор страхования предмета залога и личного страхования;

    - банкіде кепілзатты сақтандыру және жеке басты сақтандыру шартын ресімдеуіңіз;

    - получить кредит наличными деньгами со своего текущего счета для передачи продавцу или дать указание банку о переводе денег на счет продавца.

    - сатып алушыға табыстау үшін өзіңіздің ағымдағы шотыңыздан қолма-қол ақшалай несие алуыңыз немесе банкіге ақшаны сатушының шотына аудару туралы нұсқау беруіңіз қажет.

    Клиенту может быть отказано в получении кредита в следующих случаях:

    Клиенттің несие алуына мынадай жағдайларда бас тартуы мүмкін:

    - недостаточный уровень доходов;

    - табыс деңгейі жеткіліксіз болғанда;

    - неправильное и неполное оформление документов;

    - құжаттар дұрыс және толық толтырылмағанда;

    - наличие задолженности по ранее выданным кредитам, включая задолженность по кредитному лимиту, по платежной карточке, не позволяющая обслуживать новый кредит;

    - несие лимиті бойынша берешегін қоса бұрын берілген несие бойынша, төлем карточкасы бойынша жаңа несие қызметін көрсетуге мүмкіндік бермейтін берешегі болғанда;

    - несоответствие данных, представленных в анкете-заявлении данным, полученным в ходе проверки;

    - өтініш-анкетасында берілген деректер тексеру барысында алынған деректерге сай келмегенде;

    - отрицательная кредитная история.

    - несие тарихының болымсыздығы.

    Программа добровольного страхования защитит вас от риска убытков, при утрате, повреждении автомобиля в случае:

    Ерікті сақтандыру бағдарламасы сізді...

    - дорожно-транспортного происшествия;

    - жол-көлік оқиғалары;

    - стихийных бедствий;

    - дүлей апаттар;

    - неправомерных действий третьих лиц;

    - үшінші тұлғалардың заңсыз әрекеттері;

    - иных непредвиденных событий, оговоренных в договоре страхования.

    - сақтандыру шартында айтылған өзге де болжанбаған оқиғалар болған жағдайда автомобильдің жоғалуы, зақымдануы кезінде шегетін залал қатерінен қорғайды.

    Русско-казахский экономический словарь > Автокредит

  • 4 Закрытие расчетного (текущего и иного) банковского счета

    Закрытие счета может быть осуществлено по решению владельца счета, собственника имущества предприятия, банка, арбитражного суда. По инициативе клиента договор банковского счета может быть расторгнут в любое время и без всяких условий. В семидневный срок после расторжения договора остаток, имеющийся на счете, либо выдается клиенту, либо перечисляется на другой счет.

    Шот шот иесінің, кәсіпорын мүлкін меншіктенушінің, банкінің, төрелік соттың шешімімен жабылуы мүмкін. Клиенттің бастамасы бойынша банкілік шот шартының кез келген уақытта, ешқандай талап қойылмай бұзылуы мүмкін. Шарт бұзылғаннан кейін шотта қалған қалдық жеті күндік мерзімде, не клиентке беріледі, не басқа шотқа аударылады.

    В каких случаях банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании?

    Банк есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету туралы шартты қандай жағдайда бұзады?

    Банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании в следующих случаях:

    Банк есеп айырысу-кассалық шот туралы шартты мынадай жағдайларда:

    - несоблюдение требования минимального размера остатка по счету, в течение месяца со дня предупреждения об этом клиента банка;

    - шот бойынша қалдықтың ең төмен мөлшері талабының сақталмауы, бұл жайында клиентке ескертілген күннен бастап бір ай ішінде;

    - при отсутствии операций по счету в течение года.

    - шот бойынша бір жыл ішінде операциялар жасалмағанда бұза алады.

    Счет может быть закрыт при признании предприятия банкротом, в случае принятия решения о запрете деятельности данного субъекта хозяйствования и в других предусмотренных законом случаях:

    Шот кәсіпорын банкрот деп танылғанда, осы шаруашылық жүргізуші субъектінің қызметіне тыйым салу туралы шешім қабылданған жағдайда және заңда көзделген басқа да жағдайда:

    - при изменении характера деятельности, связанном с утратой хотя бы одного из признаков, необходимых для данного вида счета;

    - шоттың осы түрі үшін қажетті белгілердің біреуі болса да жоғалуына байланысты қызметтің сипаты өзгергенде;

    - по решению органа, создавшего предприятия.

    - кәсіпорынды құрған органның шешімі бойынша жабылуы мүмкін.

    Какие требования необходимо выполнить клиенту при переходе на расчетное обслуживание в другой банк?

    Клиент басқа банкінің есеп айырысу қызметін көрсетуіне көшкен кезде қандай талаптарды орындауы қажет?

    При переходе предприятия на расчетное обслуживание в другой банк необходимо поставить в известность свой банк. В этом случае в новый банк перечисляются остатки средств по счетам, передаются документы по открытию расчетного счета, неоплаченные документы.

    Кәсіпорын есеп айырысу қызметінің көрсетілуі үшін басқа банкіге ауысқанда өз банкіне хабарлауы қажет. Бұл ретте шот бойынша қаражаттың қалдықтары жаңа банкіге аударылады, есеп айырысу шотын ашу жөніндегі құжаттар, төленбеген құжаттар табыс етіледі.

    Какие условия необходимо выполнить клиенту, если у него имеется кредитная задолженность перед банком?

    Егер клиенттің банк алдында несиелік берешегі болса, оның қандай шарттарды орындауы қажет?

    При переходе клиента на обслуживание в другой банк, он обязан возвратить ссуду или получить согласие банка-кредитора на переоформление обязательств по погашению кредита без изменения сроков.

    Клиент басқа банкінің қызмет көрсетуіне ауысқанда, ол несиені қайтаруға немесе несиені мерзімін өзгертпестен өтеу жөніндегі міндеттемелерді қайта ресімдеуге несиегер банкінің келісімін алуға міндетті.

    Кроме договора банковского счета между клиентом и банком может быть заключен договор банковского вклада.

    Клиент пен банк арасында банк шоты шартынан басқа банк салымы шарты жасалуы мүмкін.

    По банковскому вкладу банк берет на себя следующие обязательства:

    Банк салымы бойынша банк мынадай міндеттемелерді мойнына алады:

    - хранение денежных средств;

    - ақшалай қаражатты сақтау;

    - выплаты по ним доходов;

    - ол бойынша табысты төлеу;

    - возвращение данных сумм по требованию;

    - осы соманы талап ету бойынша қайтару;

    - выполнение поручений вкладчика по расчетам по вкладу.

    - салым бойынша есеп айырысу жөніндегі салымшының тапсырмаларын орындау.

    Вклад может быть внесен клиентом:

    Клиент салымды мынадай тәртіппен салуы мүмкін:

    - на определенный срок;

    - белгілі бір мерзімге;

    - с правом досрочного получения под меньший процент дохода;

    - табыстың аз пайызы кепілдігімен мерзімінен бұрын алу құқығымен;

    - для целевого использования данных средств в соответствии с поручением предприятия.

    - кәсіпорынның тапсырмасына сәйкес осы қаражатты нысаналы мақсатқа пайдалану үшін.

    Банковский вклад может быть оформлен в форме депозитного сертификата.

    Банк салымы депозиттік сертификат нысанында ресімделуі мүмкін.

    Депозитный сертификат представляет собой письменное свидетельство банка о вкладе, удостоверяющее право вкладчика или его преемника на получение суммы депозита и процентов по нему по истечении установленного срока.

    Депозиттік сертификат банкінің салым туралы жазбаша куәлігі болып табылады, бұл куәлік салымшының немесе оның мирасқорының депозит сомасын және белгіленген мерзім өткеннен кейін ол бойынша пайызды алуға құқығын куәландырады.

    Русско-казахский экономический словарь > Закрытие расчетного (текущего и иного) банковского счета

  • 5 кассовые операции

    Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.

    Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.

    Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?

    Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?

    В этой сфере банки руководствуются Законом РК "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.

    Бұл салада банкілер "Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы" ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.

    По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.

    Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.

    Наличные деньги могут сдаваться:

    Қолма-қол ақша:

    - в дневные и вечерние кассы банков;

    - банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;

    - инкассаторам;

    - инкассаторларға;

    - в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;

    - кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;

    - предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.

    - жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.

    Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.

    Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.

    Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.

    Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.

    Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:

    Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:

    - при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);

    - егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;

    - при наступлении сроков выплаты средств.

    - қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.

    Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.

    Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.

    Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.

    Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.

    Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.

    Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.

    На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?

    Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?

    Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.

    Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.

    При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.

    Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.

    Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.

    Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.

    Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?

    Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?

    Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.

    Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.

    * * *
    кассалық операциялар (қолма-қол ақшаны қабылдау, сақтау, беру түріндегі материалдық-техникалық рәсімдердің жиынтығы, кәсіпорындар, банкілер жеке және заңи тұлғалармен қолма-қол ақшалай қаражат алыс-берісін жүзеге асыруы)

    Русско-казахский экономический словарь > кассовые операции

  • 6 Лизинговые операции

    Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

    Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

    Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

    Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

    В лизинговой сделке участвуют:

    Лизингілік мәмілеге:

    - лизингодатель;

    - лизинг беруші;

    - лизингополучатель;

    - лизинг алушы;

    - продавец предмета лизинга.

    - лизинг затын сатушы қатысады.

    Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

    Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

    Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

    Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

    Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

    Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

    Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

    Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

    Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

    Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

    - точное описание предмета лизинга;

    - лизинг затының дәл сипаттамасы;

    - объем передаваемых прав собственности;

    - берілетін меншік құқықтарының көлемі;

    - наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

    - лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

    - указание срока действия договора лизинга;

    - лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

    - порядок балансового учета предмета лизинга;

    - лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

    - порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

    - лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

    - перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

    - лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

    - указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

    - лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

    - порядок расчетов (график платежей);

    - есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

    - определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

    - егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

    Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

    Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

    - в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

    - қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    - лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

    Лизингополучатель обязуется:

    Лизинг алушы:

    - принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

    - лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

    - возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

    - лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

    - по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

    - лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    - шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

    Лизинг можно классифицировать следующим образом:

    Лизингіні былайша жіктеуге болады:

    - по форме;

    - нысаны бойынша;

    - по типу;

    - тұрпаты бойынша;

    - по виду.

    - түрі бойынша.

    По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

    Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

    По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

    Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

    По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

    Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

    Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

    Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

    Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

    Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

    Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

    Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

    - с фиксированной суммой оплаты;

    - ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

    - с авансом;

    - аванспен төлеу;

    - методом минимальных платежей.

    - ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

    Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

    Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

    - приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

    - зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

    - осуществление шеф-монтажных работ;

    - құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

    - послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

    - кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

    Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

    Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

    Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

    Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

    Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

    В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

    Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

    Русско-казахский экономический словарь > Лизинговые операции

  • 7 пиковое ценообразование

    ең жоғары деңгейдегі баға белгіленімі, шарықтаулы баға белгіленімі, қауырт шақтағы баға белгіленімі (бағаны уақытқа қарай сұранымның едәуір көбеюі байқалған жағдайда белгілеу, мыс., қала маңына қатынайтын көліктерде қауырт сағатта жолақыны көтеріңкі белгілеу)

    Русско-казахский экономический словарь > пиковое ценообразование

  • 8 Открытие расчетного (текущего и иного) банковского счета

    Какие документы необходимо предоставить банку для открытия расчетного (текущего и иного) банковского счета?

    Есеп айырысу (ағымдағы және өзге) банкілік шоттарды ашу үшін банкіге қандай құжаттарды беру қажет?

    Для открытия расчетного (текущего или иного) банковского счета клиент представляет в банк, в соответствии с действующим законодательством и банковскими правилами и обычаями, следующие документы:

    Банкілік есеп айырысу (ағымдағы немесе өзгедей) шотын ашу үшін клиент қолданыстағы заңнамаға және банк ережелері мен ғұрыптарына сәйкес банкіге мынадай құжаттар ұсынады:

    - заявление на открытие счета;

    - шот ашу жөніндегі өтініш;

    - копии устава, учредительного договора, протокола ғ1 общего собрания, свидетельства о регистрации предприятия, приказа о назначении главного бухгалтера;

    - жарғының, құрылтайшылық шарттың, жалпы жиналыстың ғ1 хаттамасының, кәсіпорынды тіркеу туралы куәліктің, бас бухгалтерді тағайындау туралы бұйрықтың көшірмелері;

    - справки о присвоении кодов (из Государственного агентства по статистике) и постановке на учет (из территориальных налоговых органов);

    - кодтар беру (Статистика жөніндегі мемлекеттік агенттіктен) және есепке қою (аумақты салық органдарынан) туралы анықтамалар;

    - копии документов, подтверждающие регистрацию в Накопительном пенсионном фонде, Фонде занятости населения, Фонде обязательного медицинского страхования, Фонде социального страхования;

    - Жинақтаушы зейнетақы қорында, Халықты жұмыспен қамту қорында, Міндетті медициналық сақтандыру қорында, Әлеуметтік сақтандыру қорында тіркелгенін растайтын құжаттардың көшірмелері;

    - две карточки с образцами подписей и оттиска печати.

    - қойылған қолдар мен мөрдің бедері түсірілген екі карточка.

    Учредительные документы должны быть удостоверены нотариальными или регистрирующими органами.

    Құрылтайшылық құжаттарды нотариалдық немесе тіркеуші органдар куәландыруға тиіс.

    Банковские карточки могут быть заполнены так же как заявление – от руки. При заполнении банковских карточек подписи фиксируются только в присутствии нотариуса или должностного лица вышестоящей организации.

    Банк карточкалары өтініш сияқты қолдан толтырылады. Банк карточкаларын толтыру кезінде қойылған қолдар тек нотариустың немесе жоғары тұрған органның лауазымды адамының қатысуымен ғана тіркеледі.

    Право первой подписи принадлежит руководителю предприятия или его заместителю, право второй – главному бухгалтеру, при отсутствии этой должности в штате – лицу, на которое возложено ведение бухгалтерского учета. Предоставление права подписания документов указанным лицам должно быть оформлено приказом по предприятию. Наличие этих двух подписей на расчетных документах – важнейшее условие для принятия их к исполнению банком. Если на предприятии вместо должности главного бухгалтера предусмотрена должность с иным названием, то об этом должна быть сделана отметка в карточке.

    Бірінші қолды қою құқығы кәсіпорынның басшысына немесе оның орынбасарына тиесілі, екінші қолды қою құқығы бас бухгалтерге тиесілі, бұл қызмет штатта жоқ болған жағдайда бухгалтерлік есепті жүргізу жүктелген адамға тиесілі. Құжаттарға қол қою құқығын аталған адамдарға беру кәсіпорын бойынша шығарылған бұйрықпен ресімделуге тиіс. Бұл екі қолдың есеп айырысу құжаттарында болуы – банкінің оларды орындауға қабылдауы үшін аса маңызды шарт. Егер кәсіпорында бас бухгалтердің орнына басқаша аталатын лауазым көзделген болса, онда бұл жайында карточкада белгі соғылуға тиіс.

    Чья подпись фиксируется в расчетных документах, если в штате предприятия нет должности бухгалтера?

    Егер штатта бухгалтер лауазымы жоқ болса, есеп айырысу құжаттарында кімнің қолы қойылады?

    Если в штате нет должности бухгалтера или лица, выполняющего его функции, фиксируется лишь подпись руководителя.

    Егер штатта бухгалтер лауазымы немесе оның міндетін атқарушы адам жоқ болса, тек басшының ғана қолы тіркеледі.

    Какие документы необходимо предоставить в случае открытия подразделению расчетного субсчета?

    Бөлімшеге есеп айырысудың қосалқы шотын ашқан жағдайда қандай құжаттар қажет?

    В этом случае вместе с банковскими карточками в банк предоставляются приказ головного предприятия о создании подразделения и заявление с перечислением тех операций, которые разрешается совершать по этому субсчету. При открытии и расчетного субсчета, и текущего счета в банк также предоставляется утвержденный головной организацией устав подразделения. Банковские карточки заверяются вышестоящей организацией, ее печатью, нотариальное заверение при этом не требуется.

    Мұндай жағдайда бас кәсіпорынның бөлімшені құру туралы бұйрығы және осы қосалқы шот бойынша жасалуға рұқсат етілген операциялар көрсетілген өтініш банк карточкасымен бірге банкіге табыс етіледі. Қосалқы есеп айырысу шотын да, ағымдағы шотты да ашу кезінде банкіге сондай-ақ бөлімшенің бас ұйым бекіткен жарғысы да ұсынылады. Банк карточкаларын жоғары тұрған ұйым мөрін басып, растайды, бұл орайда нотариалдық жолмен растаудың қажеті болмайды.

    После предоставления всех указанных документов на открытие счета, подписания договора на расчетно-кассовое обслуживание, по распоряжению управляющего банком, счету предприятия присваивается номер и заводится лицевой счет для учета его средств.

    Шотты ашуға барлық аталған құжаттар беріліп, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартқа қол қойылғаннан кейін банк басқарушысының өкімімен кәсіпорынның шотына нөмір беріліп, оның қаражатын есепке алу үшін бет есеп ашылады.

    Русско-казахский экономический словарь > Открытие расчетного (текущего и иного) банковского счета

  • 9 Гарантийные обязательства

    В контракте уже оговорены гарантийные сроки на...

    Келісімшартта... кепілдікті мерзімі ескертілген.

    - суда и другие плавучие средства.

    В представленном вами дополнительном предложении имеется ряд оговорок в отношении гарантийных обязательств.

    Сіздер айтқан қосымша ұсыныста кепілдікті міндеттемелерге қатысты бірқатар ескертпелер бар.

    Прошу вас обратить внимание на различные сроки для различных товаров.

    Сізден әртүрлі тауарлар үшін әртүрлі мерзім белгіленгеніне назар аударуыңызды өтінемін.

    Само собой разумеется.

    Әлбетте солай.

    Поговорим о продолжительности гарантийного срока.

    Кепілдікті мерзімнің ұзақтығы жайында әңгімелесейік.

    По моему мнению, эти сроки должны быть следующими:

    Меніңше, бұл мерзімдер былай болуға тиіс:

    - измерительные приборы и инструменты - 9 месяцев;

    - өлшеу приборлары мен аспаптарына - 9 ай;

    - установки - 12 месяцев.

    - қондырғыларға - 12 ай.

    Я согласен, но думаю, что нам необходимо прежде всего договориться о времени вступления в силу гарантийного срока.

    Мен келісемін, бірақ біз ең алдымен кепілдікті мерзімнің күшіне енетін уақыты туралы уағдаласып алуға тиіспіз деп ойлаймын.

    Все будет зависеть от вида товара.

    Бәрі тауардың түріне байланысты болмақ.

    Я предлагаю день пуска в эксплуатацию крупных машин, комплексных заводов и установок считать первым днем гарантийного срока.

    Мен ірі машиналардың, кешенді зауыттар мен қондырғылардың пайдалануға берілген күнін кепілдікті мерзімнің бірінші күні деп есептеуді ұсынамын.

    На все остальные товары мы хотели бы исчислять этот срок с момента поставок.

    Қалған тауарлардың бәріне бұл мерзімді жеткізілген сәттен бастап есептегіміз келеді.

    Ну, например, когда продавец не предоставит вовремя чертежи, инструкции по эксплуатации или другие услуги.

    Ал, мысалы, сатушы пайдалану жөніндегі сызбаларды, нұсқаулықтарды немесе басқа да көрсетілетін қызметтерді уақытында бермеген жағдайда.

    В этом случае срок гарантии отодвигается на время задержки.

    Мұндай жағдайда кепілдікті мерзім кідіртілген уақытқа шегеріледі.

    Какую ответственность несет продавец перед покупателем в период гарантийного срока?

    Сатушыға сатып алушының алдында кепілдікті мерзім кезеңінде қандай жауапкершілік жүктеледі?

    По моему мнению, здесь есть только два выхода. Продавец должен устранить дефекты или снизить цену на товар.

    Меніңше, мұнда тек екі жол ғана бар. Сатушы ақауды жоюға немесе тауардың бағасын төмендетуге тиіс.

    Но об этом мы поговорим тогда, когда будем обсуждать все претензии, связанные с нашей торговой сделкой.

    Бірақ біз бұл жайында біздің сауда мәмілемізбен байланысты барлық кінәрат-талаптарды талқылаған кезде әңгімелесеміз ғой.

    А теперь о гарантийном свидетельстве.

    Ал енді кепілдікті куәлік жайында.

    Обычно свидетельства мы высылаем вместе с товаром.

    Әдетте куәліктерді біз тауармен бірге жібереміз. "

    Русско-казахский экономический словарь > Гарантийные обязательства

  • 10 протекторат

    протекторат (1. тең құқықсыз шарт нәтижесінде белгіленетін және протектор-мемлекетке толық бағыныштылық жағдайда тәуелді елде мемлекеттіліктің сыртқы белгілері ғана сақталуымен сипатталатын бүркемеленген үстемдік нысаны, 2. осындай тәуелділіктегі мемлекет не аумақ)

    Русско-казахский экономический словарь > протекторат

  • 11 Разработка договора

    У нас есть ряд замечаний по...

    Бізде... бойынша бірқатар ескертпелер бар.

    - обязательствам сторон.

    Прошу вас...

    Сізден... сұраймын

    - еще раз изучить нашу просьбу.

    Я не согласен (-на) с вашим предложением.

    Мен сіздің ұсынысыңызбен келіспеймін.

    Мы хотели бы выяснить несколько вопросов, связанных с...

    Біз... байланысты бірнеше мәселелерді анықтап алғымыз келеді.

    - коммерческой частью контракта.

    Давайте уточним официальное название наших фирм.

    Әуелі біздің фирмаларымыздың ресми атауын нақтылап алайық.

    Как правило, мы заключаем такие сделки на условиях

    Әдетте, біз мұндай мәмілелерді... талаптары негізінде жасасамыз.

    - ФОБ порт Казахстан (Россия).

    А сейчас рассмотрим список машин и оборудования.

    Ал қазір машиналар мен жабдықтың тізімін қарайық.

    У нас нет возражений против количества и наименования товаров.

    Бізде тауарлардың көлемі мен атауы жөнінде қарсылық жоқ.

    Нам хотелось бы выяснить основания по определению цен на товары.

    Біз тауарлардың бағасын айқындау жөніндегі негіздемелерді анықтап алғымыз келеді.

    Цены устанавливаются согласно вышеназванному базису поставки, включая стоимость маркировки и экспортной упаковки, соответствующих транспортным условиям для данного товара.

    Баға осы тауардың көлік шарттарына сай келетін таңбалау және экспорттық буыптүю құнымен қоса жеткізілімнің аталмыш базисіне сәйкес белгіленеді.

    Но цена на изделие типа N сейчас значительно выше той, по которой мы производили предыдущую сделку.

    Бірақ қазір N тұрпатындағы бұйымның бағасы біз өткен жолы жасаған мәміленің бағасынан едәуір жоғары.

    Вы должны принять во внимание, что это изделие высшего качества.

    Сіз бұл бұйымның сапасы жоғары екеніне назар аударуыңыз керек.

    Общая стоимость поставок составит два миллиона тенге.

    Жеткізілімнің жалпы құны екі миллион теңге.

    Поставки будут производиться в следующие сроки:

    Мына мерзімдерде жеткізіледі:

    - остальные поставки будут совершаться в течение этого года равными частями поквартально (согласно графика поставок).

    - қалғаны осы жыл бойына тоқсан сайын тең бөліктермен (жеткізілім кестесіне сәйкес) жеткізіледі.

    Мы просим вас своевременно ставить нас в известность о поставках.

    Біз сізден жеткізілім туралы бізге уақытында хабарлап тұруларыңызды сұраймыз.

    Конечно, об этом мы известим вас своевременно.

    Әрине, біз сіздерге бұл жайында уақытылы хабарлап тұрамыз.

    Не позднее трех дней после отгрузки мы пошлем вам соответствующее извещение о поставке.

    Біз тауар жөнелтілгеннен кейін үш күннен кешіктірмей сіздерге жеткізілім туралы тиісті хабарлама жібереміз.

    В извещении будет указан вес брутто, стоимость поставки, а также номер транспорта.

    Хабарламада жеткізілімнің жалпы салмағы, құны, сондайақ көліктің нөмірі көрсетіледі.

    Сейчас поговорим о качестве товара.

    Қазір тауардың сапасы туралы сөйлесеміз.

    Качество машин соответствует международным стандартам.

    Машиналардың сапасы халықаралық стандарттарға сай келеді.

    Давайте обсудим условия платежа.

    Қанекей, төлем шарттарын талқылайық.

    Хорошо, оплату товара вы будете производить в центральном банке страны-продавца.

    Жарайды, сіз тауар ақысын сатушы-елдің орталық банкінде төлейсіз.

    При оплате вам следует представить следующие документы:

    Төлеу кезінде сіз мынадай құжаттар ұсынуға тиіссіз:

    а) специфицированный счет в 4-х экз.;

    а) тауарлар тізбесі көрсетілген шоттың 4 данасы;

    б) упаковочные листы в 3-х экз.;

    в) дубликат железно-дорожной накладной (бортового коносамента);

    в) теміржол жүкқұжатының (борт коносаментінің) көшірме данасы;

    г) сертификат качества (документ завода-изготовителя, подтверждающий соответствие качества машин и оборудования договорным условиям);

    г) сапа сертификаты (машиналар мен жабдықтың сапасы шарт талаптарына сай келетінін қуаттайтын дайындаушы-зауыттың құжаты);

    д) копии протоколов испытаний.

    д) сынақ хаттамаларының көшірмелері.

    Оплату производите только за комплектные единицы, поставленные согласно договору.

    Төлемді тек шартқа сәйкес жеткізілген жиынтықты бірліктер үшін ғана төлейсіз.

    Гарантийный срок на это изделие составляет два года.

    Бұл жабдықтың кепілдік мерзімі екі жыл болады.

    Сіздер бізге қандай техникалық құжаттама бересіздер және қай мерзімде бересіздер?

    До первого марта этого года мы вышлем вам следующие технические материалы:

    Осы жылдың бірінші наурызына дейін біз сіздерге мынадай техникалық материалдарды жібереміз:

    - чертежи общего вида с указанием всех основных деталей машин и оборудования

    - жалпы түрінің сызбалары, онда машиналар мен жабдықтың барлық негізгі бөлшектері көрсетіледі

    - сборочные чертежи и принципиальные схемы (электрические, гидравлические, пневматические, смазки и охлаждения и другие) с соответствующими подробными описаниями

    - тиісті егжей-тегжейлі сипаттамалары берілген құрастыру сызбалары мен принципті тәсімдер (электрлік, гидравликалық, пневматикалық тәсімдер, май жағу, суыту тәсімдері мен басқа да тәсімдер)

    - руководства для сборки, наладки, пуска в эксплуатацию, обслуживания и ремонта машин и оборудования

    - машиналар мен жабдықты құрастыру, ретке келтіру, пайдалануға қосу, қызмет көрсету және жөндеу үшін басшылық

    - каталог запасных частей.

    - қосалқы бөлшектердің тізбелігі.

    Два комплекта вышеуказанных технических материалов, а также паспорта отсылаются вместе с машинами и оборудованием.

    Аталмыш техникалық материалдардың екі жиынтықтамасы, сондай-ақ төлқұжаттар машиналармен және жабдықпен бірге жіберіледі.

    Возможно, у вас есть какие-либо другие дополнения к договору?

    Бәлкім, сізде шартқа қайсыбір басқа толықтырулар бар шығар?

    Да, нам нужно обсудить вопрос о санкциях на случай нарушения договора.

    Иә, біз шарт бұзылған жағдайда қолданылатын ықпалшаралар туралы мәселені талқылауымыз керек.

    Сонымен қатар біз... туралы

    - дополнительный пункт о...

    - внести контрпредложение - исключить из договора пункт о...

    - шарттан... туралы тармақты алып тастау жөнінде қарсы ұсыныс енгізгіміз

    - сформулировать пункт №... в следующей редакции.

    - ғ... тармақты мынадай редакцияда тұжырымдағымыз келеді.

    За ходом выполнения договора (соглашения) будет следить смешанная комиссия.

    Шарттың (келісімнің) орындалуы барысын аралас комиссия қадағалайтын болады.

    Мы предлагаем поквартально (ежемесячно) проверять выполнение договора.

    Біз шарттың орындалуын тоқсан сайын (ай сайын) тексеруді ұсынамыз.

    Мы согласны с этим.

    Просим вас взять на себя расходы по...

    Сіздерден... шығындарын көтерулеріңізді сұраймыз.

    Мы не возражаем. Это соответствует международной практике.

    Біз қарсы емеспіз. Бұл халықаралық практикаға сай келеді.

    Просим вас предоставить нам расценки на выполнение всех видов работ.

    Сіздерден жұмыстың барлық түрлерін орындау бағаламасын ұсынуларыңызды сұраймыз.

    Мы готовы пойти вам навстречу и предоставить разумную скидку.

    Біз сіздерді қолдауға, сөйтіп орынды шегерім беруге дайынбыз.

    Давайте обсудим...

    Қанекей, мыналарды...

    - существующие ставки арендной платы за пользование строительными механизмами и оборудованием

    - құрылыс тетіктері мен жабдықты пайдалану үшін төленетін жалдау ақысының қолданыстағы мөлшерлемесін

    - существующие ставки арендной платы за служебные и жилые помещения для наших (ваших) специалистов

    - біздің (сіздің) мамандардың қызмет және тұрғын үй-жайлары үшін жалдау ақысының қолданыстағы мөлшерлемесін

    - ставки налогов.

    - салық мөлшерлемесін талқылайық.

    ... значительно превышает наши расчеты

    Біздің есебімізден...

    - стоимость объекта.

    - объект құны едәуір асып түседі.

    Русско-казахский экономический словарь > Разработка договора

  • 12 tone

    үн (белгілі бір сазды дыбыс), тонус (нерв жүйесі мен бұлшық еттің физиологиялық жағдайдағы күш қуаты)

    Ecology English-Kazakh dictionary > tone

  • 13 абсолютная величина

    абсолюттік шама (нақты жағдайда зерттелетін жиынтықтардың жекелеген бірліктері сандық белгілерінің мөлшерін сипаттайтын көрсеткіш)

    Русско-казахский экономический словарь > абсолютная величина

  • 14 арбитраж

    1) арбитраж (1. экономикалық тұрғыда қолайлы жағдайда мәміле жасасу, 2. баға айырмасынан пайда алу мақсатымен түрлі нарықтарда белгілі бір немесе ұқсас қаржы құралын бір мезгілде сатып алу және сату әрекеті)
    2) төрелік, төрелік сот, әділқазы (1. коммерциялық және мүліктік дауларды шешетін орган не рәсім, 2. дауларды шешу тәсілі, 3. мемлекеттер арасындағы дауларды бейбіт жолмен шешетін халықаралық орган)

    Русско-казахский экономический словарь > арбитраж

  • 15 владение беститульное

    титулсыз иелік (заңмен белгіленген жағдайда қандайда болсын құқықтық негізге сүйенбейтін иелік)

    Русско-казахский экономический словарь > владение беститульное

  • 16 государство

    мемлекет (1. қоғамды ұйымдастырудың белгілі бір тәсілі, саяси жүйенің негізгі элементі, көпшіліктің бүкіл қоғамға қолданылатын, оның ресми өкілі ретінде әрекет ететін, қажет болған жағдайда мәжбүрлеу құралдары мен шараларына сүйенетін саяси билік ұйымы, 2. конституциялық құқықта: ел ауқымында әрекет ететін ресми билік органдарының жиынтығы, халықаралық құқық субъектісі ретінде - халықаралық қатынастарға негізгі қатысушы)

    Русско-казахский экономический словарь > государство

  • 17 грин-кард

    грин-кард (жасыл карта: белгілі бір жағдайда АІШ-та тұруға және жұмыс істеуге құқық беретін куәлік)

    Русско-казахский экономический словарь > грин-кард

  • 18 доходная облигация

    табысты облигация (1. ұлттық жинақ ақша жүйесінің табысты облигациясы, 2. компанияның өмірді сақтандыру бойынша шығарған, сатып алушысына белгілі бір кезең бойына қаржылай табыс кепілдігін беретін, сондай-ақ осы уақыт өткеннен кейін не қайтыс болған жағдайда қаражаттың өтемін алуға да кепілдік беретін облигациясы)

    Русско-казахский экономический словарь > доходная облигация

  • 19 инфляционная оговорка

    инфляциялық ескертпе (1. жалақы туралы келісімдегі ескертпе, мұнда тұрмыс құнының көрсеткіші кейбір белгіленген деңгейден асып түскен жағдайда жалақының өзінен-өзі көбеюі көзделеді, 2. келісімшарттағы бағаның инфляциялық өсуі кезінде оның құнын көбейту көзделетін ескертпе)

    Русско-казахский экономический словарь > инфляционная оговорка

  • 20 компенсация денежная

    ақшалай өтемақы (жұмысшыларға, қызметшілерге заңда белгіленген жағдайда төленетін өтемақы)

    Русско-казахский экономический словарь > компенсация денежная

См. также в других словарях:

  • қазіргі заманғы әскери қақтығыстардың сипаты, негізгі белгілері — Қазіргі заманғы әскери қақтығыстардың сипаты олардың әскери саяси мақсатымен, қолданылатын қару түрлерімен, ауқымымен айқындалады. Әскери қақтығыстардың негізгі белгілері: – таралу кеңістігінің үнемі ұлғайып отыруы, ұтқырлық, әскери іс қимылдың… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • әуе (теңіз) кемелерінің ұшып келуі (кіруі, кетуі) — Қазақстандық және шетелдік әуе кемелерінің Қазақстан Республикасынан ұшып шығуы, сондай ақ Қазақстан Республикасына келіп қонуы шекара әскерлерінің бақылау өткізу пункттері және кеден мекемелері бар әуежайларда (аэродромдарда) жүзеге асырылады.… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • жеке дәрі қобдишасы — (АИ 1, АИ 2) радиацияға, химияға, бактерияға қарсы медициналық және басқа да профилактикалық құралдар. Ж.д.қ. радиациялық заттармен, бактериялық құралдармен зақымданған кезде өзіне өзі және жанындағыларға алғашқы көмек көрсетуге арналған. Оның… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • лек жолы — (Колонный путь) әскерлердің жолдардан тыс қозғалысы үшін таңдалған және дайындалған жергілікті жердің алқабы. Л.ж. жолдар жетпеген жағдайда немесе оларды пайдалануға болмайтын жағдайда салынады. Л.ж. арнайы доңғалақты және шынжыр табанды… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • құрал-сайманмен түсіру — (Инструментальная съемка) жергілікті жердің нұсқасы мен бедерін анықтау және оны жасалынып жатқан картаға (фотосуретке, фотожоспарға) берілген масштабта шартты белгілермен белгілеу бойынша далалық және ғылыми өңдеу (зертханалық) жұмыстарының… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • шекараны бұзушылар — Мыналар Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзушылар болып табылады: – Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінен тыс немесе өткізу пункттерінде солар… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • сәулелену ауруы — (Лучевая болезнь) ионданған сәулелердің зиянды биологиялық әсерінен туатын аурулар. Адам сәулелену ауруымен тұтас денесінің немесе оның көпшілік бөлігінің сәулеленуі нәтижесінде ауырады, сондай ақ ішкі ағзаға радиоактивтік заттардың сумен,… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • техникалық бақылау пункттері — ТБП I (Контрольно технический пункт (КТП)) әскери бөлімнің қолданыстағы машиналарының жай күйін техникалық тексерістен өткізуге, оларға қажетті құжаттарды тексеруге және дұрыс ресімделуін қадағалауға арналған әскери бөлімнің парктегі штаттық… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • тура ату — (Прямой выстрел) снаряд (оқ) траекториясы белгіленген нысана биіктігінен көтерілмейтін атыс қаруынан ату. Т.а дың қашықтығы снарядтың бастапқы жылдамдығы мен нысана биіктігіне байланысты. Қарудың атыс кестесінде қарудың горизонтында орналасқан,… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • бағдарлар — (Ориентир; франц. orientation – шығысқа бағыттау, лат. oriens шығыс) бақыланатын жердегі жақсы көрінетін және қоршаған ортадан ерекшеленіп тұратын жергілікті зат немесе бедер элементі. Әскерлерде Б. өзінің тұрған орнын, қозғалыс бағытын анықтау,… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»